Kazaya dayanıklı yakıt ürettiler

Türkiye’de Akkuyu Nükleer Güç Santrali’ni inşa eden ve dünyanın farklı bölgelerinde NGS projelerine devam eden Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom, bir ilke daha imza attı. Rosatom’un iştiraklerinden olan ve dünyadaki her 6 reaktörden birini ürettiği yakıtla çalıştıran TVEL yakıt şirketi, kazaya dayanıklı yakıt üretti. Nükleer enerjinin entegre güvenliğini ve güvenilirliğini daha da artırmak için büyük bir öneme sahip olan yakıt, ilk olarak 2020 yılının ilk çeyreğinde, Rostov Nükleer Güç Santrali'ndeki VVER-1000 reaktörlerinden birine yüklenecek. Ticari reaktörler için kazaya dayanıklı deneysel yakıt çubuklarına (ATF) sahip Rus yapımı ilk nükleer yakıt demeti, Rosatom TVEL yakıt şirketine ait üretim tesisi Novosibirsk Kimyasal Konsantreler Fabrikası'nda üretildi ve kabul denetiminden geçti. Dünya çapında 15 ülkede 76 güç reaktörüne, 8 ülkede araştırma reaktörlerine ve Rus nükleer filosunun nakliye reaktörlerine nükleer yakıt sağlayan TVEL’in Araştırma ve Geliştirmeden Sorumlu Başkan Yardımcısı Alexander Ugryumov, “Rosatom'un yakıt bölümü 2019 için ATF programı dahilindeki tüm planlarını programa göre yerine getirdi. Gelecek yıl ise önemli bir adım daha atmaya ve örneklerin paralel testine sadece bir araştırma reaktöründe değil, aynı zamanda yüksek kapasiteli ticari reaktörde de başlamayı taahhüt ediyoruz. Reaktör çekirdeği için gerekli tüm doğrulamaları yaparak, uranyum dioksit olan geleneksel yakıt peletleri bileşimini değiştirmeden, çubuk kaplamalarını çalışan bir güç ünitesinde test edeceğiz. Aynı zamanda, araştırma reaktöründe, yakıt çubuklarını çeşitli kaplama ve yakıt pelet malzemeleri kombinasyonlarıyla ışınlamaya devam edeceğiz ve yük değiştirme modları da dahil olmak üzere farklı çalışma koşullarını simüle edeceğiz. Bu testlerin sonuçları en iyi teknolojik çözümün seçilmesine yardımcı olacak" dedi. Üç TVS-2M model yakıt demetinin her biri, dış kaplama malzemesi olarak iki farklı seçenekten birinin kullanıldığı 12 ATF yakıt çubuğu içeriyor. Bu seçenekler ise krom kaplamalı zirkonyum alaşımı ve krom-nikel alaşımı. Her iki seçenek de kaplamaları ısıya daha dayanıklı hale getiriyor. 2019 yılı başlarında TVEL, Atom Reaktörleri Devlet Araştırma Enstitüsü'ndeki MIR araştırma reaktöründe ATF testinin ilk aşamasını tamamlamıştı. Ayrı su döngülerinde, VVER ve PWR tipi yakıt çubuklarının yakıt elemanlarına sahip iki deneysel yakıt demeti ışınlandı. Bunlar, her biri dört farklı kaplama malzemesi ve yakıt bileşimi kombinasyonuna sahip 24 yakıt çubuğundan oluştu. Yakıt peletleri, geleneksel uranyum dioksitin yanı sıra yüksek yoğunluğa ve termal iletkenliğe sahip uranyum-molibden alaşımından yapıldı. Daha sonra, ışınlama sonrası çalışmaları için her yakıt takımından birkaç yakıt çubuğu çıkarıldı ve yerlerine yeni ve ışınlanmamış numuneler koyuldu. ATF, reaktörde soğutma suyu kaybı olan NGS’lerde tasarım haricindeki kazalara dayanıklı nükleer yakıt olarak dikkat çekiyor. Reaktör çekirdeğinde ısı giderme arızası durumunda bile, bütünlüğünü uzun süre koruyabilecek bir nitelik taşıyor. TVEL Fuel’de kazaya dayanıklı yakıtın araştırılması, tasarımı ve test edilmesi Bochvar İnorganik Malzemeler Yüksek Teknolojik Bilimsel Araştırma Enstitüsü tarafından sağlanıyor ve koordine ediliyor.